Güç Faktörü ;

Güç faktörünün, bir UPS sistemini boyutlandırırken önemli manaları vardır. Güç, birim zamandaki enerjidir ve DC devrelerinde gerilim ve akımın matematiksel çarpımı olarak ifade edilir (Güç =Volt x Amper ). Fakat alternatif akımda bir karışıklık mevcuttur. Bazı AC akımları enerji sağlamadan yüke girip çıkabilir. Reaktif veya harmonik akım adı verilen bu akım gerçek güçten fazla olan görünürdeki gücü arttırır. Görünür güç ve gerçek güç arasındaki bu fark güç faktörünün artmasına sebep olur. Güç faktörü gerçek gücün görünür güce oranıdır. Görünür güçün birimi VA’dır. Bundan dolayı herhangi bir sistemdeki gerçek güç, güç faktörüyle VA değerinin çarpımıyla bulunur.

        Çoğu elektrikli cihaz için görünür güç (VA) ve gerçek güç (Watt) arasındaki fark çok önemsizdir ve ihmal edilebilir. Fakat tüm bilgisayarlar için fark fazla ve önemlidir. Son zamanlarda yapılan araştırmalara göre  ve myk ups systems olarak tecrubelerimize dayanarak ortalama bir bilgisayar sisteminin güç faktörünün 0.65 olduğunu söyleyebiliriz. Bu durum görünür gücün (VA) gerçek güçten(Watt) yaklaşık %50 daha fazla olduğu anlamına gelir.

        UPS çıkış gücünün yeterli olduğundan emin olmak için UPS’in VA değeri yükün VA ihtiyacından fazla olmalıdır.  Yükün daha düşük olan Watt veya VA değeri kullanılmamalıdır, çünkü bu değer çalışma sırasında UPS’den istenecek ekstra reaktif veya harmonik akımı içermez.

        Çoğu UPS üreticisi ürünlerinde Watt ve VA özelliklerini vermemektedir. Bir UPS’in VA değeri verilmediğinde UPS’in yükü kaldırıp kaldıramayacağını tesbit etmek çok zor olabilir. Gerçekte, Watt değeri verilen bir UPS, eğer yük 0.65 güç faktörü olan bir bilgisayarsa gerekli gücü sağlamayacaktır. Eğer Watt değeri UPS üzerindeki tek değerse VA değerin bu Watt değerine eşit olduğu varsayılmalıdır.

        Son zamanlarda “güç faktörü düzeltilmiş güç kaynağı “ adlı bir güç kaynağı geliştirildi. PFC doğrultuculu devrelerde, yükünüzden bağımsız olarak güç faktörünün hemen hemen 1’e yaklaşmasıyla şebekeye aksettirilen harmoniklerde doğrultucu devresinin bu özelliğinden dolayı sıfır’a yaklaşacaktır. Myk Elektronik Ltd.’nin müşterilerine sunduğu ürünlerde her ihtiyaca yönelik olarak istenen güçte ve özellikte PFC’li UPS’ler ürün yelpazesi içinde sunulmaktadır.

 

 

Crest (Tepe) Faktörü ;

Düşük güç faktörüne ek olarak, bilgisayar yükleri çok yüksek tepe faktörlerine sahip olmaları konusunda da sıradışılardır. Tepe faktörü yük tarafından çekilen anlık peak akımıyla RMS (Root Mean Square-bir tür ortalama) akımı arasındaki orandır. Çoğu elektriksel uygulamanın 1.4 tepe faktörü vardır. Bir yükün 1.4’ten fazla tepe faktörü olduğunda kaynak (UPS) yükün sitediği peak akımını sağlamak zorundadır. Eğer kaynak, akımı sağlayamazsa kaynak gerilimi aşırı tepe (peak) akımı tarafından bozulur. Bundan dolayı eğer bir UPS yükün ihtiyaca olan tepe faktörünü sağlayacak kadar büyük değilse UPS’in çıkış dalga formu bozulacaktır.

        Bir bilgisayarın tepe faktörü ihtiyacı beslendiği kaynağa göre değişir. Tepe faktörü bilgisayar aynı oda içinde başka bir AC   kaynağına takılırsa bile değişebilir. Tepe faktörünün bilgisayarın tipik bir özelliği olduğuna dair yaygın bir inanç vardır. Fakat doğrusu bu faktörün yük ve AC kaynak arasındaki etkileşimden doğduğudur. Bir bilgisayar yükünün ihtiyacı olan tepe faktörü AC kaynağın dalga formuna bağlıdır. Sinüs dalga kaynağı için bir bilgisayar tipik olarak 2 ile 3 arasındaki tepe faktörü gösterecektir. Sinüse basamaklı yaklaşıklıklı dalga formu için bilgisayar 1.4 ile 1.9 arasında tepe faktörü gösterecektir.

        Mümkün olduğu kadar yüksek tepe faktörüne sahip bilgisayarla çalışmalı gibi yaygın fakat yanlış bir inanış vardır. Gerçekte bilgisayar üreticileri tepe faktörünü düşürmek için uzun yıllar çabalar sarfetmişlerdir. Çünkü yüksek tepe faktörü güç kaynağı bileşenlerinin aşırı ısınmasına sebep olur.

        Bilgisayar, UPS, surge engelleyici veya güç düzelticiden çalıştırıldığında tepe faktöründeki düşüş giriş gerilimi dalga formunun aşırı distorsiyonu ile beraber değilse olumlu bir yan etkidir. Böyle bir distorsiyon, brownout durumuna eşdeğer olan azaltılmış peak gerilimi ile sonuçlanabilir. UPS veya şebeke düzelticisi uygun peak gerilimini sağlayacak şekilde tasarlanmalıdır.

        Tepe faktör kaliteli UPS sistemlerinin yaklaşık olarak tam yükte 3, ½ yükte 4, ¼ yükte 8 tepe faktörü kapasitesi vardır. Daha küçük basamaklı dalgalı modellerin yaklaşık olarak tam yükte 1.6, ½ yükte 2 tepe faktörü kapasitesi vardır. Kaliteli UPS sistemleri, herhangi bir tepe faktörüyle bilgisayar tipi yüklere uygun peak voltajı vermek için tasarlanmıştır.

        Test edilen tüm bilgisayarlarda, tepe faktörü yüksek bir UPS’den çalışmanın, bilgisayarın güç kaynağının verimliliğini küçük fakat ölçülebilir oranda arttırdığı ve bilgisayarın çalışma ısısını düşürdüğü görülmüştür.

 

 

Surge Faktörü ;

Bu terim, çoğu zaman anlamı daha farklı ve alakasız olan UPS’in surge bastırma özelliği veya surge engelleyicilerin özellikleriyle karıştırılıyor. Surge faktörü UPS’in anlık aşırı yük kapasitesine işaret eder ve start-up sırasında geçici ekstra yüke ihtiyacı olan yükleri çalıştırabilme kabiliyetinin ölçüsüdür. Motorlar ve sabit diskler yüksek surge faktörüne sahip yüklere örnektir.

        5.25” sabit disk sürücüsüne sahip sistemlerde surge faktörü sabit durum güç harcamasının yaklaşık 1.15 katıdır. 8”, 10” veya 15”lik daha büyük sistemlerde surge faktörü sabit durum güç sarfiyatının yaklaşık 1.5 katıdır.

        Surge faktörü iyi UPS sistemleri, UPS tam yükteyken bile tipik sabit disk yüklerini çalıştırabilecek surge faktörü yeteneğine sahiptir. Çok geniş form faktörlü sabit disk sürücülü (8” üstü) sistemlerde daha büyük boyut, UPS’in güvenlik sigortasını kullanmasını önlemek için gerekli olabilir.